Chỉ cần người dân phản ánh nhân viên y tế thờ ơ, thiếu quan tâm, thiếu chăm sóc, khám bệnh chậm, cấp cứu chậm, sai sót trong y khoa... là lập tức cả xã hội lên án, ngay cả cán bộ nhân viên trong nghành cũng quay lại lên án đồng nghiệp của mình. Biết là những biểu hiện và sai sót đó là đáng trách, đáng lên án... nhưng chúng ta chưa thấy Bộ Y tế, các cấp, các cơ quan hữu quan có những cuộc nghiên cứu sâu sát, toàn diện tìm các nguyên nhân khách quan, chủ quan để có những nhìn nhận xác đáng, tham mưu, vạch chiến lược, quyết định để ra các chính sách cụ thể về nhân lực nhằm hạn chế tối đa những chậm trễ, những biểu hiện tinh thần thái độ không tốt, tránh các sai sai sót trong Y khoa, chăm sóc điều trị bệnh nhân ngày càng tốt hơn.
Rất nhiều người đân, cán bộ và ngay cả cán bộ y tế thường hay nói, để hạn chế những sai sót đó phải nâng cao trách nhiệm, học tập trau dổi y đức, thay đổi tinh thần thái độ, xây dựng mua sắm trang thiết bị hiện đại, tăng lương... những điều này rất đúng, tuy nhiên có một thực tế càng có tinh thần trách nhiệm, nâng cao chất lượng... bệnh nhân càng đông, càng quá tải, việc phục vụ càng khó khăn, rất dễ có sai sót.
Với quy định về biên chế hiện tại, số lượng cán bộ nhân viên y tế ngay cả khi không quá tải đã không đáp ứng nhu cầu chăm sóc, cấp cứu người bệnh. Trước đến nay chúng ta tính biên chế nhân viên y tế theo kiểu hầu hết việc chăm sóc người bệnh đều giao cho người nhà (chỉ trừ một số trường hợp quá nặng, nhưng cũng chưa phải 100%). Bác sỹ một ngày phải khám 50 có khi 70, 80 bệnh nhân một ngày. Hầu hết bệnh viện bác sỹ phải làm việc quần quật suốt ngày, phải trực suốt đêm, phải theo dõi, điều trị, cấp cứu 50 đến 70 bệnh nhân, chưa kể còn phải đi hội chẩn các khoa khác. Có bệnh viện bác sỹ khoa cấp cứu hồi sức phải theo dõi 20 đến 30 bệnh nhân nặng, có khi đến 15 ca thở máy, cấp cứu trụy mạch, vẫn phải đi hội chẩn cấp cứu các khoa khác, thực hiện các thủ thuật cấp cứu... ngày mai có khi không được nghỉ bù vì nếu nghỉ không ai khám và điều trị cho bệnh nhân của mình, do vậy đi làm trong tình trạng mệt mỏi căng thẳng rất dễ stress, cáu gắt, trầm cảm.
Nhân viên y tế như điều dưỡng không đủ để chăm sóc theo dõi sát người bệnh, mỗi điều dưỡng chăm sóc theo dõi nhiều khi hơn 10 bệnh nhân, đặc biệt trong đêm trực mỗi điều dưỡng phải chăm sóc theo dõi từ 20 đến 40 bệnh nhân, có thể hơn. Mỗi điều dưỡng ở phòng khám phục vụ từ 30 đến 60 bệnh nhân đi khám bệnh, có thể hơn, mà phải luôn luôn sẵn sàng cấp cứu bệnh nhân nặng, không thể nào theo dõi sát, không thể chăm sóc, tư vấn hỏi han chu đáo. Khi có một người nhà bị ốm chúng ta tưởng tượng cần bao nhiêu người để chăm sóc tốt cho người ốm vậy mà trong một đêm trực một điều dưỡng phải chăm sóc, theo dõi, tham gia cấp cứu, làm thủ thuật... từ 20 đến 40 bệnh nhân nhiều khi hơn.
Giám đốc bệnh viện cũng không thể bố trí điều dưỡng trực đông hơn bởi theo biên chế chỉ có vậy, nếu bố trí trực đông mai điều dưỡng trong đêm không ngủ, vất vả họ phải nghỉ, mai lấy ai làm việc, chưa nói trực vào ngày lễ, thứ bảy, chủ nhật theo quy định được nghỉ bù 2 ngày, rất may bằng việc cố gắng họ vẫn đi làm ít khi nghỉ bù trực.
Việc chăm sóc theo dõi người bệnh vì quá thiếu nhân lực nên không thể chăm sóc người bệnh toàn diện, việc theo dõi sát người bệnh sau khi tiêm kháng sinh, khi đang truyền dịch, sau làm thủ thủ thuật, sau mổ... cũng gặp rất nhiều khó khăn. Hầu hết bệnh viện việc chăm sóc, theo dõi còn phải nhờ cậy vào người nhà bệnh nhân, nhưng họ lại không có trình độ chuyên môn nên thường làm không đúng các chỉ dẫn của thầy thuốc, ảnh hưởng đến chất điều trị người bệnh, giữa người nhà và nhân viên y tế rất dễ có những bức xúc, xung đột khi người bệnh đột ngột có những diễn biến không tốt.
Việc thiếu nhân lực như vậy liệu việc nâng cao tinh thần thái độ, tăng lương... đã đáp ứng được việc chăm sóc phục vụ người bệnh chưa? Chúng tôi nhiều khi đã nói với nhau "may mà lương thấp dân còn thương, chứ lương cao mà nhân lực, chăm sóc, phục vụ thế này... nếu có gì không chu đáo để xảy ra sai sót người người bệnh, người nhà họ không tha".
Rất mong Bộ y tế, Bộ nội vụ và các cơ quan chức năng cần nhanh chóng vào nghiên cứu, kiểm tra, rà soát, tham mưu ra các Quyết định nhằm giúp các bệnh viện, các nhân viên y tế phục vụ người bệnh ngày càng tốt hơn. Không thể không sâu sát, không thể duy ý chí, trình trạng đã đến lúc cần báo động về sự thiếu nhân lực đi đôi với chất lượng chăm sóc, khám điều trị cho người bệnh.
Là người công tác trong ngành lâu năm thấy được thực trạng, với tinh thần hết sức xây dựng vì sự phát triển của ngành, vì sức khỏe cán bộ nhân dân chúng tôi mong muốn và khẩn thiết yêu cầu, các cấp các ngành quan tâm, báo chí và nhân dân giúp đỡ.
TNP
